'' Μούφα'' ο θόρυβος γύρω από τη νέα γρίπη

Το παραμύθι δεν είχε δράκο

«Λύκος! Λύκος! Τρέξτε!» φώναζε για πλάκα ο βοσκός στον μύθο του Αισώπου. Τρέχαν οι βοσκοί κάθε φορά για να βρουν τον βοσκό ξεκαρδισμένο στα γέλια. Μέχρι που μια μέρα πλησίασε στ' αλήθεια λύκος το κοπάδι, φώναζε ο βοσκός, αλλά κανείς δεν του 'δωσε σημασία.
Στη δική μας περίπτωση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας φωνάζει «Πανδημία! Πανδημία! Τρέξτε!» για τη γρίπη των χοίρων, όχι όμως για να σπάσει πλάκα, αλλά για να πέσει χρήμα. Το ίδιο έκανε...
...το '03 για το αναπνευστικό σύνδρομο SARS και το '04 για τη γρίπη των πουλερικών. Με το νέο σύνθημα του ΠΟΥ κηρύχθηκε ό πλανήτης σε πανδημία, τρόμαξαν και έτρεξαν κυβερνήσεις, αγοράστηκαν μεγάλες ποσότητες αντιικών φαρμάκων και νέων εμβολίων, περιμέναμε, περιμέναμε, αλλά τον επικίνδυνο λύκο δεν τον είδαμε. Χρεώθηκε το σύμπαν, πλούτισαν τα τέρατα της φαρμακοβιομηχανίας.
Οι πολίτες όμως δεν πολυαγχώθηκαν. Αυτό αποδεικνύει το μικρό ποσοστό που προσήλθε στους εμβολιασμούς. Ενενήντα επτά εκατομμύρια εμβόλια απόθεμα έχουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης! Από τις 133,5 εκατομμύρια δόσεις, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, μόνο τα 36,5 ζητήθηκαν από τους Ευρωπαίους πολίτες. Η αξία των εμβολίων, που ξέμειναν, αγγίζει τα 700 εκατομμύρια ευρώ. Η χώρα μας αρχικά είχε σκοπό να παραγγείλει 16 εκατομμύρια δόσεις, αλλά ευτυχώς παρήγγειλε τις μισές. Εχει παραλάβει ωστόσο 3,6 εκατομμύρια εμβόλια, από τα οποία μας έχουν μείνει τα 3,3 εκατομμύρια αφού μόνο 300.000 χρησιμοποιήθηκαν.

Πανδημία φώναζε ο ΠΟΥ

Από πέρσι τον Απρίλιο μέχρι τις αρχές του 2010 η «διαφήμιση» της πανδημίας γινόταν χωρίς έλεος.
Για «σοβαρή κατάσταση» μιλούσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πέρσι τον Απρίλιο, όταν η γρίπη των χοίρων, όπως ακόμα λεγόταν η νέα γρίπη Α, ταξίδεψε από το Μεξικό στις ΗΠΑ. Τα είκοσι «ήπια κρούσματα» ήταν αρκετά για να πανικοβληθούν (;) οι αμερικανικές αρχές και να ξεκινήσουν να σπέρνουν τον πανικό. Την ώρα που οι ίδιες ανακοίνωναν ότι η χώρα τους τίθεται σε «έκτακτη υγειονομική ανάγκη», ο ΠΟΥ φώναζε «παγκόσμιος υγειονομικός συναγερμός» (!) αφού, όπως ανακοίνωνε, «είναι ένας ιός που μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο».
Κι όλα αυτά ενώ οι αρχές του Μεξικού δήλωναν πως επρόκειτο για όψιμη εκδήλωση εποχικής γρίπης. Δήλωση για την οποία κατηγορήθηκαν από τις αμερικανικές αρχές και τον ΠΟΥ ότι «υποτιμούν επικίνδυνη για την παγκόσμια υγεία κατάσταση».
Αμυνόμενο το Μεξικό ερήμωσε. «Η κυβέρνησή μου δεν θα καθυστερήσει ούτε μία στιγμή στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για να αντιμετωπίσει την κατάσταση» δήλωνε ο πρόεδρος Φελίπε Καλδερόν. Η πρωτεύουσα των 20 εκατομμυρίων ανθρώπων έγινε αγνώριστη. Οι εκκλησίες δεν λειτουργούσαν, τα πάρκα άδειασαν, μπαρ και εστιατόρια έκλεισαν και οι ποδοσφαιριστές έπαιζαν χωρίς οπαδούς. Στο αεροδρόμιο οι έλεγχοι στις αναχωρήσεις ήταν εξονυχιστικοί. Αστυνομία και στρατός μοίραζαν μάσκες πόρτα πόρτα, ενώ ενοχοποιήθηκαν χειραψίες, αγκαλιές και φιλιά. Προς παραδειγματισμό δε, κόπηκαν και από τις εγχώριας παραγωγής σαπουνόπερες.
Τα είκοσι ήπια κρούσματα των ΗΠΑ ήταν η αφορμή για να δηλώσει ο πρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων, δρ Ρίτσαρντ Μπέσερ, ότι «θα δούμε πολύ σοβαρά κρούσματα σε όλη τη χώρα» και να τεθούν από τα στρατηγικά αποθέματα σε άμεση διαθεσιμότητα 12 εκατομμύρια δόσεις αντιικού φαρμάκου.
Και πώς θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση; Στην ερώτηση αυτή, που έθεσε μόνος του ο ΠΟΥ, έσπευσαν να απαντήσουν και φυσικά να καθησυχάσουν οι κολοσσοί του χώρου του φαρμάκου: «Διαθέτουμε μεγάλες ποσότητες αντιικών φαρμάκων». Με την ίδια ταχύτητα και με σύμμαχο τον ΠΟΥ η φαρμακοβιομηχανία γνωστοποίησε ότι ξεκινά το κρίσιμο εγχείρημα της δημιουργίας ενός νέου εμβολίου, αφού ξεκαθάρισε ότι τα παλιά δεν πιάνουν: «Είναι αμφίβολη η αποτελεσματικότητα των υπαρχόντων εμβολίων».
Αμέσως συναντιούνται εκτάκτως και οι υπουργοί Υγείας της Ευρωπαϊκής Ενωσης των 27 προκειμένου να συντονίσουν τις ενέργειές τους για την αντιμετώπιση της γρίπης των χοίρων. Η επίτροπος Υγείας της Ε.Ε. καλεί τους Ευρωπαίους να αποφεύγουν τις μετακινήσεις στις ζώνες που έχουν πληγεί από τον νέο αυτό ιό - κυρίως Μεξικό και ΗΠΑ.
Το πρώτο κρούσμα της νέας γρίπης στην Ευρώπη ανακοινώνει κατά τη συνάντηση αυτή η Ισπανίδα υπουργός Υγείας. Ο 23χρονος νεαρός επέστρεφε από το Μεξικό και εισήχθη το Σάββατο 25 Απριλίου στο νοσοκομείο με γρίπη των χοίρων. Το πρώτο κρούσμα στην Ευρώπη και οι δηλώσεις των φαρμακοβιομηχανιών ότι χρειάζονται τουλάχιστον έξι μήνες για να βρουν ένα νέο εμβόλιο για τον ιο Η1Ν1 θορύβησαν τους 27, όπως ανακοίνωσαν στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ.
Στις ειδήσεις παγκοσμίως ανακοινωνόταν ο υπερπολλαπλασιασμός των κρουσμάτων και των θανάτων στο Μεξικό από τη γρίπη των χοίρων -149 θάνατοι, 2.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα. Τα σχολεία στο Μεξικό έκλεισαν, η Ευρώπη μετρούσε πλέον 3 κρούσματα- ένα στην Ισπανία και δύο στη Σκωτία. Στις 11 Ιουνίου ο ΠΟΥ κηρύσσει τον πλανήτη σε πανδημία. Οι υγειονομικές αρχές όλου του κόσμου μπαίνουν σε κατάσταση απόλυτου συναγερμού. Τον Σεπτέμβριο δίνεται από τον ΠΟΥ η άδεια παρασκευής τεράστιων ποσοτήτων πανδημικού εμβολίου. Μέχρι το τέλος του χρόνου αυτές κατακλύζουν την παγκόσμια αγορά.

Περιμέναμε και στην Ελλάδα

Ο πανικός για την πανδημία που θα σάρωνε απ' άκρη σε άκρη τον πλανήτη δεν μπορούσε να μη φτάσει και στη χώρα μας. Οι συσκέψεις της Επιτροπής Πανδημίας, που αμέσως συστήθηκε στο υπουργείο Υγείας, ήταν καθημερινές όπως και οι ανακοινώσεις της. «Κινδυνεύουμε όλοι», «οργανώνουμε την ετοιμότητα μας», «θα προλάβουν οι φαρμακευτικές να δημιουργήσουν αποτελεσματικό εμβόλιο;», «πρέπει όλοι να εμβολιαστούμε», «σε επαγρύπνηση δήμοι, νομαρχίες, ιατρεία ΙΚΑ, δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία της χώρας», «θα κλείσουμε σχολεία, αν χρειαστεί», «θα ανοίξουμε κρεβάτια ΜΕΘ», «θα προσλάβουμε προσωπικό για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την πανδημία», «θα συγκροτήσουμε συνεργεία εμβολιασμού» διεμήνυε.
Η χώρα μας παρήγγειλε 8 εκατομμύρια εμβόλια ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία έχουμε παραλάβει 3,63 εκατομμύρια δόσεις, ενώ οι παραλαβές συνεχίζονται. Η αρχική δε παραγγελία αφορούσε 16 εκατομμύρια δόσεις!
«Ο εμβολιασμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτούμε και να είμαστε αλληλέγγυοι με τους άλλους. Οφείλουμε να προστατεύσουμε την κοινωνία μας, ώστε και οι υγειονομικές υπηρεσίες να είναι σε θέση να συνεχίσουν να λειτουργούν ικανοποιητικά» τόνιζε η Επιτροπή Πανδημίας της χώρας.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά της Πανδημίας μιλούσε για «ενισχυμένη επιδημιολογική επιτήρηση στη χώρα μας με τελικό σκοπό την αποτελεσματική φαρμακοεπαγρύπνηση».
Και οι δύο υπουργοί Υγείας μαζί με την Επιτροπή Πανδημίας προέβησαν σε πολλές δηλώσεις, μεταξύ των οποίων:
- «Η νέα γρίπη είναι μια σοβαρή δημόσια ασθένεια. Κυκλοφορεί καθημερινά ανάμεσά μας, έχει μεγάλη διεισδυτικότητα σε όλους, πλην των γεννημένων πριν από το 1949. Οι νέοι και τα παιδιά είναι οι πιο ευάλωτοι απέναντι στην πανδημία».
- «Είναι βέβαιο ότι η πανδημική περίοδος θα παράξει θανάτους από τη στιγμή που στην εποχική γρίπη καταγράφονται κατά μέσο όρο 25 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους και σε μια πανδημική περίοδο ο αριθμός αυτός αυξάνεται σε 44 θανάτους ανά 100.000 κατοίκους».
- «Η μη λήψη προληπτικών μέτρων (αντιικά, εμβόλια, εξέταση) θα έχει άμεσο κόστος».
- «Η ενίσχυση του πληθυσμού με τον εμβολιασμό είναι απαραίτητη για να προλάβουμε τα χειρότερα».
- «Είναι η ασπίδα μας για την προστασία από τη γρίπη Α. Τα εμβόλια αποτελούν το κατεξοχήν μέτρο πρωτογενούς πρόληψης. Αλλωστε τον συστήνουν ΠΟΥ και Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Τρία νέα εμβόλια εγκρίθηκαν για την προστασία της νέας γρίπης Α. Θα γίνουν άμεσα παραγγελίες μεγάλου αριθμού. Θα καλυφθεί όλος ο πληθυσμός της χώρας».
Το κόστος της νέας γρίπης εκτιμήθηκε ότι θα ανερχόταν στα 300 εκατομμύρια ευρώ. Μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας το υπολόγισε σε 1,8 δισ. ευρώ. Προκειμένου να αποτελέσει το παραπάνω πραγματικότητα έπρεπε να νοσήσει το 20% του πληθυσμού. Αυτό συνέβη, όμως η γρίπη ήταν τόσο ήπια, λένε οι ειδικοί λοιμωξιολόγοι, που οι περισσότεροι δεν το αντιλήφθηκαν καν.

Θάνατοι

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου, οπότε και σημειώθηκε ο πρώτος σχετιζόμενος με τη νέα γρίπη θάνατος, μέχρι σήμερα μετράμε 30 θανάτους που συνδέονται με τον ιό Η1Ν1 -από τους οποίους μόνο για 4 δεν υπάρχει στοιχείο υποκείμενης νόσου- 84 νοσηλείες βαριών περιστατικών, 8.500 επιβεβαιωμένα κρούσματα με το ειδικό τέστ. Οι ειδικοί ωστόσο εκτιμούν ότι σε όλη τη χώρα περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι πέρασαν τη γρίπη.
Ο πρώτος που ανακοινώθηκε από το υπουργείο Υγείας ότι απεβίωσε λόγω του νέου ιού ήταν ένας 23χρονος στις 23 Αυγούστου. Ο νέος ήταν όμως καρδιοπαθής και νοσηλευόταν με βαριά καρδιοπάθεια στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο από τις 7 Αυγούστου: έπασχε από πνευμονική υπέρταση, ενώ είχε παρουσιάσει και καρδιακή ανεπάρκεια. Το περιστατικό, παρ' όλο που αρχικά καταγράφηκε στη λίστα με τους θανάτους από τη νέα γρίπη, εν τέλει ανακοινώθηκε ότι δεν ήταν έτσι: «Δεν συνδέεται το αίτιο του θανάτου με τον ιό της γρίπης Α Η1Ν1, καθώς η λοίμωξη προστέθηκε τα τελευταία δύο εικοσιτετράωρα» έγραφε η ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας. Ο νεαρός, σύμφωνα με τους γιατρούς, άφησε την τελευταία πνοή του λόγω του «συνδρόμου Coffin - Cohen - βαριάς πρωτοπαθούς πνευμονικής υπέρτασης - βακτηριδιακής σηψαιμίας - λοίμωξης από τον ιό γρίπης Α (Η1Ν1) - τελικού σταδίου καρδιακής ανεπάρκειας - καρδιακής ανακοπής».
Ο πρώτος επίσημα καταγεγραμένος θάνατος συνδεόμενος με τη νέα γρίπη Α στη χώρα μας συνέβη λίγες ημέρες μετά, στις 3 Σεπτεμβρίου, όταν κατέληξε ένας 25χρονος καρδιοπαθής με ιστορικό μυοκαρδιοπάθειας και εμφυτευμένο απινιδιστή. Ο αλβανικής καταγωγής νέος είχε προσβληθεί από βαρύτατη πνευμονία από γρίπη Α Η1Ν1 που οδήγησε σε οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια. Ο ασθενής, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, παρουσίασε πολλές επιπλοκές και πολυοργανική ανεπάρκεια από την οποία κατέληξε στη ΜΕΘ του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». *